राष्ट्रियताको प्रश्न राज्य र नागरिकको मुलभूत पक्ष हो। विश्वमा राज्यहरुको उत्पति भएपछि राष्ट्रियताको अवधारणा जन्म भएको हो। यो राज्यको भूगोल, जनसङ्ख्या, सभ्यता र अस्तित्वसँग अन्तरसम्बन्धित छ। राज्यमा बसोबास गर्ने आम नागरिक समग्रतामा राष्ट्र हो र...बाँकी
जीवनमा प्राप्त गर्ने धेरै कुराहरुले सन्तुष्टि दिदैनन् र सन्तुष्टिले प्राप्त गर्ने धेरै कुराहरु खोजेर पाईदैनन् ती हजारौमा एक मात्र भेटिन्छन् । हो, मेरा लागि त्यही एक सन्तुष्टि हो उपन्यास ‘मैदारो’ उपन्यासकार भुपिन खड्का प्रति गहिरो...बाँकी
एउटा प्रश्नले मन सधै अमिलो भइरहन्छ। आङ सिरिङ्ग हुन्छ। छुवाछुत कहिलेसम्म ? समय फेरियो, मान्छेहरु पनि नयाँ र आधुनिक भए, कानुन पनि आयो तर छुवाछुत हटेन। छुवाछुतमुक्त गर्ने भाषण मञ्चमा गर्छ मान्छे, फेरि आमा र...बाँकी
सामन्तवाद नेपालमा पनि विभिन्न समयमा विभिन्न स्थानमा उत्पत्ति र विकास भएको हो । उद्द्भव, विकास, विकास उत्सर्ग तथा पतनपछि विभिन्न चरण पूरा भएपछि आधुनिक नेपालको स्थापनापछि नयाँ चरणको सामन्तवादको विकासक्रम रोकिन पुग्यो। विश्वका विभिन्न राज्यहरुमा...बाँकी
अजित मिजार मारेउ, शिवशंकर दास मारेउ, संगीता परियार मारेउ, अस्मिता तोलांगी मारेउ र आज टिकाराम सुनार र नवराज विश्वकर्माहरु मारेउ। पीडितहरु झिनो स्वरमा मात्र बोलिरहेका छन्। उनीहरुको पीडा अनि आवाज कसैले पनि सुनेनन्, सुन्नेहरुले उडाए।...बाँकी
मैले यो शहरमा बसेको धेरै दशक त भएको छैन। मैले यो शहरमा गाउ धरको जस्तो मिलनसार समाज पनि पाएको छैन। रुना, चन्दु र तीन दोभान संग दाजेर हेर्ने ठाउको त कुरै भएन। विक्रम सम्बत् १९९०...बाँकी
छिमेकी मुलुक भारत सित रहेको सिमा विवाद करिब ६ दशक लामो यो विषयले अझै निकास पाएको छैन। सन् १८१६ सालमा भएको सुगौली सन्धि नै आजको सिमा विवादको जड मानिन्छ । यस सन्धिको कारण नै नेपालले...बाँकी
कृष्ण सरको निमन्त्रणालाई नाई भन्न सकिन म ! २०७३ भाद्र १२ गते काठमाडौबाट पुष्कर शाह (दाई) पनि आउनु भएको रहेछ, इलाम जिल्लाले साईकल-यात्रा प्रतियोगिता कार्यक्रम आयोजना गरेको रहेछ। त्यसैले, मलाई पनि जाउ जाउ लाग्यो। म...बाँकी
“सरकार अब मनको आँखा उघार्नुहोस्, अब माया नभएनी दया गर्नुहोस्” विश्व यतिबेला मानव सभ्यतालाई नै चुनौती दिने माहामारी कोरोना भाइरस कोभिड-१९ बाट आक्रान्त छ, यसबाट मै हु भन्नेहरु, आफुलाइ शक्तिशाली ठान्नेहरु, कुस्तौ सम्पत्ति हुनेहरू, आफुलाइ...बाँकी
यो कथित नश्लबादी असफल सरकारको रबैया, उसको केही कार्यक्रम र भारतको पछिल्लो बिस्तारबादी हर्कतले बनाएको नयाँ राजनीतिक परिस्थितीहरुमाथि फेरि पनि केही कुरा लेख्न बाध्य बनायो। यो आलेख वरिष्ठ कवि तथा साहित्यकार भुपाल राईद्वारा रचित यी...बाँकी