News Portal

  • कुवेतबाट नेपाल पैसा पठाऊन अमन एक्सचेन्ज नै रोज्नुहोस्।

  • विज्ञान: महिला आभूषणको महत्व

    हिमालीसंचार संवाददाता
    ४२३ पटक

    चाडपर्व, महत्वपूर्ण कार्यक्रम वा विशेष अवसरमा नेपाली समाजमा थरीथरीका गरगहना लगाउने प्रचलन छ । समय क्रममा गरगहना एवम् शृंगारको स्वरुप पनि फेरिदै गएको छ। धेरैजसोले यसलाई सौन्दर्यको एउटा हिस्सा मानेको छ भने कतिपयको निम्त देखावटी ।

    पूर्विय संस्कारमा १६ शृंगरको व्याख्या गरिएको छ। खासगरी महिलाको निम्ति यी १६ शृंगारले खास महत्व र अर्थ राख्छ । यसमा चुरा, पोते, टिका, शिरवन्दी, पाउजु लगायत सामेल छन् ।

    श्रृंगार शब्दको प्रयोग सामन्यतः ब्रस्त्रभूषण आदिले शरीरलाई सु-सज्जित गराउने अर्थमा लिइन्छ । सोह्र श्रृंगार शरीरको स्वच्छतादेखि श्रृंगार एवं मुस्कान, शारीरिक हाउभाउको संयोजन मानिन्छ । यसमा मेहेन्दी, आभूषण, केस-विन्यासदेखि मुस्कानसम्म पर्छ ।

    महिलाको १२ अभूषण
    १. शील
    २. लज्जा
    ३. मधुरवाणी
    ४. दृढाता
    ५. सरल स्वभाव
    ६. पतिव्रता
    ७ सन्तोष
    ८. सुहृदय
    ९. विनय
    १०. क्षमा
    ११. हृदयको शुद्धता
    १२. सेवाभाव

    महिला र पुरुष एक अर्काका पूरक हुन् । यद्यपि प्रकृतिले दुबैको स्वरुप अलग बनाइदिएको छ । मनले, तनले, उनीहरु पुरुषभन्दा भिन्न छन् । महिला संवेदनशील हुन्छन् । तुलनात्मक रुपमा पुरुष कठोर । बाह्य स्वरुपको हिसाबले पनि उनीहरुको प्रकृति भिन्न हुन्छ । महिलामा हार्मोनल उतारचढावको प्रभाव बढी रहन्छ ।

    प्राचीन ऋषिले केही यस्ता साधन निर्मित गरे, जसले उनीहरुको मन र स्वास्थ्य रक्ष गर्न सकियोस्। अर्थात महिलाको शरीरमा आभूषणको उपयोग त्यसकारण गरियो कि, जसले उनीहरुको हर्मोनल सन्तुलनदेखि शारीरिक सुरक्षासम्म गर्न सकियोस् ।

    तर, समयक्रमसँगै यो सौन्दर्यको प्रसाधन बन्न थाल्यो । यसलाई सुन्दर गहनाको रुपमा लिइयो र नियमपूर्वक लगाउन थालियो ।

    महिलाले लगाउने यी आभूषण मूल्यवान् धातुको हुनेगर्छ । सुन, चाँदी आदि । यी धातुको पनि शरीरसँग खास सम्बन्ध रहन्छ । किन गहना लगाइन्छ ? गहना लगाउँदा शरीरमा के हुन्छ ? गहनाका लागि सुन वा चाँदी जस्ता बहुमूल्य धातु नै किन प्रयोग गरिन्छ ? यसको जवाफ निकै घतलाग्दो र अर्थपूर्ण छ । बैज्ञानिक पनि ।

    स्वर्ण आभूषण अर्थात सुनको गरगहनाले गर्मी र चाँदीको गहनाले चिसोमा असर गर्छ ।

    कम्मर माथिको भागमा सुनका गहना लगाइन्छ । कम्मर मुनीको भागमा चाँदीको आभुषण लगाइन्छ । किन होला ? किनभने गहनाले शरीरलाई तातो र चिसोको सन्तुलन बनाइराख्नका लागि हो । हार– हार लगाउनुको अर्थ सुन्दर देखिनुका साथै स्वास्थ्यका लागि पनि हो । गला वा यसको नजिकमा यस्तो प्रेशर विन्दु हुन्छ, जसको केहि हिस्साबाट शरीरलाई लाभ प्राप्त हुन्छ ।

    *बिन्दी– टिका अर्थात बिन्दीलाई सौभाग्यको प्रतिक मानिन्छ। *काजल– आँखालाई सुन्दर बनाउन एवं आँखाको सुरक्षा दुबै दृष्टिले काजल प्रयोग गरिन्छ । *अधरंजन– ओंठ एवं अधरको सुन्दरता बढाउनका लागि त्यसमा केहि रंग प्रयोग गरिन्छ । प्राचिन कालमा फूलको रसबाट यो काम गरिन्थ्यो । *नथ– नाखको सोभा बढाउनका लागि नाखमा छेडेर केहि प्रकारका नथ लगाइन्छ । *केस सज्जा– केसमा सुगन्धित तेल लगाएर आकर्षक बान्कीका सजाइन्छ । *कमरबन्ध–कमरको सौन्दर्यका लागि कमरबन्ध प्रयोग गरिन्छ । यसलाई सुन, चाँदी, हिरा, मोती जडान गरी विभिन्न आकारमा बनाइन्छ । *चरणराग– खुट्टा वा हातको सौन्दर्य साथै छालाको सुरक्षाको लागि मेहेन्दी लगाउने परम्परा छ ।

    प्रतिकृया दिनुहोस्

    आजको राशिफल

    आज चैत्र २५, २०८१ (अप्रिल ७, २०२५) को राशिफल यस प्रकार रहेको छ: मेष (चु,...

    वायु प्रदूषणको चपेटामा काठमाडौं – कारण, असर र समाधान

    काठमाडौँमा गत आइतबारदेखि वायु प्रदूषण बढेको छ । काठमाडौँ विश्वकै दोस्रो प्रदूषित सहरको रूपमा देखा...

    पैसाको लत र मान्छेको अस्तित्व

    “पैसा”—यो शब्द सुन्दा सानो लाग्छ, तर यसको प्रभाव अथाह छ। जबदेखि मानव सभ्यता अस्तित्वमा आयो,...

    नेकपा ललितपुरद्वारा जनआन्दोलन दिवसको अवसरमा विरोध प्रदर्शन सम्पन्न

    ललितपुर, चैत २४ – राष्ट्रिय जनआन्दोलन दिवसको अवसरमा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) ललितपुरले आज लगनखेलमा...

    चितवनका लागि इसेवामा शाखा इन्चार्जको अवसर

    डिजिटल भुक्तानी सेवा क्षेत्रको स्थापित नाम इसेवाले चितवनमा कार्यरत शाखा इन्चार्ज पदका लागि उपयुक्त उम्मेदवारको...