रबिन्द्र बराल
स्वच्छ खानेपानीका लागि नेपाल सरकारले रंगेलीमा पानी ट्याङ्की निर्माण गरेता पनि रंगेली नगरपालिका स्थानीय बासिन्दाले अझै पनि गुणस्तरयुक्त पानी खान पाएका छैनन् ।
रंगेली नगरपालिका ७,६,र ४ का वडा लाई लक्ष्यित भएकाे पानी ट्याङ्की भएता पनि समयमै पानी ट्याङ्कीमा फिल्टर जडान नगर्दा स्थानीयले समस्या भाेगिरहेका छन । एसियाली बिकास बैककाे ऋण सहयोगमा २०४९ सालमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री स्वर्गीय गिरिजाप्रसाद काेईरालाले पानी ट्याङ्कीकाे शिलान्यास गरेका थिए ।
२ कराेड ६० लाख रुपैयाँ बराबरको लागतमा खानेपानी निर्माण भएता पनि पानी भने लेदाे र धमिलो भएको कारण स्थानीय उक्त पानी पिउन बाध्य रहेका छन । केही बर्ष अगाडि नेपाल सरकार र जिल्ला खानेपानी संस्थाले पाईप लाईनकाे सर्वेले रंगेली अासपासमा २७ किलोमिटरका लागि ४ कराेडाै ५० लाख रुपैयाँ बराबरको रकमकाेे अाबस्यक रहेको बताएता पनि हालसम्म खानेपानी संस्थालाई नेपाल सरकारले बेवास्ता गरेको पाईन्छ । उक्त पाईपहरुकाे अवधि २० बर्ष मात्रै भएता पनि २३ बर्ष देखि एउटै पाईप लाईन भएको र पुरानो पाईप लाईन नफेर्दा समस्या भएको समितिका अध्यक्ष प्रदिप साहले बताए ।
केही बर्ष स्थानीयले राम्रो पानी खाएता पनि बिगत ८ बर्ष अगाडि देखि घमिलाे र लेदाे पानीलाई घरमा फिल्टर गरेर पिउन बाध्य रहेका छन । अहिले पानी लुगाफाटा धुनका लागि समेत लेदाे अाउने समस्या रहेको स्थानीय महिलाहरु बताउछन् । निर्माण संगै फिल्टर जडान गर्नुपर्ने भएता पनि १० बर्ष पछि फिल्टर जडान कार्य भएकाे हुनाले प्रभावकारी रुपमा काम नगरेको कार्यलय प्रमुख शिवराज दहालले बताए । तर पनि अाफुहरुले उपभोक्तलाई सकेसम्म राम्रो पानी जाअाेस भनेर उपभोक्ता हरुकाे कम्पेलन अनुसार १५/१५ दिन भित्र पानी सफा गर्ने गरेको बताए । तर जव सम्म रंगेली अासपासकाे करिव २७ किलोमिटरसम्मकाे पाईपलाई नयाँ चेन्ज नभए सम्म जतिसुकै सफा गरेपनि बारम्बार लेदाेे पानी जाने दहालले बताए ।
नेपाल सरकारको करिव ७५ लाखको सहयोगमा रंगेली खानेपालीमा सोलार प्लान्ट जहान भए पछि बिधुत अापुर्ति नहुदा समेत खानेपानी २४ घन्टा सर्वसाधारण हरुले पानी पिईरहेका छन । २०५२ सालमा निर्माण गरिएको पानी ट्याङ्कीकाे क्षमता ४ लाख ५० हजार लिटरको रहेकाे छ । रंगेली खानेपानीले हालसम्म ८ सय १० घर घुरीमा खानेपानी पुर्याउदै अाईरहेकाे छ ।
पाईपलाई चेन्ज नगर्दा रंगेलीका बासिन्दाहरुले फाेहर लेदो पानी फिलटर गरेर पानी पिउन बाध्य हुनु परेकाे छ । रंगेली खानेपानीले एक ग्राहक बापत ८ हजार लिटर पानी दस्तुर ९० रुपैयाँ लिदै अाईरहेकाे छ । रंगेली नगरपालिका भित्रका ठुला बडा र हुने खाने हरुले बर्षाे देखि पानीको महसुल समेत नतिरी कनै खाई रहेका छन । भने यस खानेपानी संस्थाले ८ लाख देखि ९ लाख रुपैयाँ सम्म बाँकी बक्यौता रकम उठाउन बाँकी रहेकाे संस्थाले जनाएको छ ।
खानेपानी देखि स्थानीय दुखित
स्थानीय जानुका घिमिरेका अनुसार रंगेलीकाे खानेपानी लेदाे अाउने भएको हुनाले समस्या अाफु हरुलाई बिहान बेलुकी खाना पकाउन, लुगा धुन र नुहाउन समेत बढि समस्या परेको बताए ।
घरमा रहेकाे फिल्टर समेत प्रत्येक दिन फिल्टर सफा गर्नुपर्ने तथा सेताे लुगा धाेयाे भने पहेले समेत हुने गरेकाे रिता खड्काले बताईन । त्यसैगरी मनाेज कुमार साहका अनुसार अाफुहरुले धाराकाे पानी लेदाे र धमिलाे भएको कारण अार्सनिकै भए पनि टुवेलकाे पानी फिल्टर खाने गरेको उनलेे बताए ।
उनीहरु त एक पात्र मात्रै हुन उनिहरु जस्तो सयौं घरपरिवारहरु दुखित भएका छन । यस तर्फ संम्धित निकायकाे ध्यानाकर्षण हुनु जरुरी रहेको छ ।