सतिश चापागाईं

मेरिल्याण्ड अमेरिका – अमेरिकाको मेरिल्याण्ड राज्यको बाल्टिमोर शहरको एउटा नेपाली घर बिहिबारदेखि अचानक शोकमग्न छ । मेरिल्याण्ड राज्यको हार्डफोर्ड काउन्टीमा रहेको ‘राईट एड’ कम्पनीको वितरण केन्द्रमा भएको ‘मास सुटिंग’ मा मारिएकी वृन्दा पुरीको माईति घर हो, यो । ‘वृन्दाको गोली लागेर निधन भयो’ भन्ने खबर सुनेर उनका आफन्त र साथीभाईहरु मलिनो अनुहार लिएर सान्त्वनाका शब्द ब्यक्त गर्न जम्मा भएका छन् । आउने र जाने क्रम चलिरहेको छ । बिहिबार साँझदेखि नै यो घरमा छिन मै सन्नाटा छाएको छ र छिन मै रुवाबासी !

६५  बर्षकी आमा तिलकुमारी पुरी ४१ बर्षिया आफ्नै छोरीको निधनको खबरमा यति रोईन की उनको आँखाको आँशु नै रित्तिईसक्यो । पांच बर्षदेखि बाल्टिमोरमा रहेका कासी गिरीले श्रीमती गुमाएका छन् । बाल्टिमोरका अति नै सक्रिय सामाजिक युवा सरोज पुरीले प्यारी बहिनी गुमाएका छन् । सुमन पुरीले दिदि गुमाए । १४ बर्षिया सृष्टि र ११ बर्षका शिरिषले प्यारी आमा गुमाएका छन् । पुरी र गिरी परिवारले सधै हँसिली र मायालु परिवारको एउटा सदस्य गुमाए भने मेरिल्याण्डको नेपाली समुदायले भर्खर परिचय गर्दै गरेकी नयाँ सदस्य गुमाएको छ ।

समयभन्दा पहिले नै दैवले श्रीमान खोसेको पिडाले तिलकुमारीलाइ खुलेर हास्न पाईनन । छोराछोरी पनि सधै बाहिर बाहिर भएका थिए । चार महिना अघि वृन्दाले नाती नातिनी लिएर बाल्टिमोर आएपछि परिवारका धेरै सदस्य संगै भएका थिए । तिलकुमारीको अनुहारमा खुशी पलाउदै गएको थियो । तर, यो खुशी लामो समय रहन पाएन । दैवका आँखा फेरी उनको खुशी माथि पर्यो र प्यारी छोरीलाई टिपेर लग्यो ।

खुशी लुटिएका अर्का ब्यक्ति हुन -कासी गिरी । कसको पिडा कम र कसको पिडा बढी भन्ने प्रश्न होइन तर यो घटनामा कासीलाईभन्दा पिडा कसलाई होला ? परिवारको खुशीका लागि कासीले चार चौरास गरे । तर यो खुशी धेरै रहनै पाएन, पानीको फोका जस्तो भयो ।

युवा अवस्था मै सुन्दर र सुखी परिवारको कल्पना गरेर बिहे नगर्दै कासी साउदी अरब पुगे । बिहे गर्न नेपाल आए, पर्बत कुश्माकी वृन्दासंग मागी बिहे गरे र फेरी परिवारको सुन्दर भविष्यको लागि कासी साउदी अरब नै गए । “साउदीको कमाईले घरको आर्थिक अवस्था सुधार भएको थियो, छोरी जन्मिसकेकी थिइन। परिवारसंग रमाउन भनेर म साउदीबाट नेपाल फर्कें र पोखराबाट गैडाकोट झरें । गैडाकोटमा साथीसंग मिलेर टुबोर्ग बियरको डिलर खोलें । कमाई राम्रो नै थियो । खै के भयो भयो वृन्दाले जानु पर्दैन भन्दाभन्दै तल्लो बाटो गरेर अमेरिका हिडें।” कासीले बिगत सम्झदै भने ।

अमेरिकामै रहेका जेठान सरोजले पटक पटक नआउन भनेका रहेछन । सरोज भन्छन, “मैले त मेक्सिकोमा आएपछि बल्ल थाहा पाएँ ।” कासीलाई अमेरिका आउन अरुलाई जस्तो दुख भएन रे ।आएपछि पनि सजिलै प्रोसेसमा कागज बन्यो र परिवारको पेपर अप्लाई गरे । त्यो पनि समय मै भयो । कागज बनेपछि पनि वृन्दा अमेरिका आउन मानिनन । केहि समय अघि दाई सरोज नेपाल गएका बेला सम्झाएपछि कागज बनेको एक बर्षपछि उनी छोरी र छोरा लिएर चार महिना अगाडी अमेरिका आईन ।

“अमेरिका आएपछि चार महिना यसै बित्यो । छोरी र छोराको स्कुलको प्रोसेस आफ्नो काम अनि नयाँ संसारका बारेमा श्रीमती, छोरी र छोराका प्रश्नका जवाफ दिदादिदै समय फ्याट्ट बितेछ ।” कासीले यसो भन्दै गर्दा लाग्थ्यो उनीहरुले दैनिकी नै ब्यबस्थित गर्न भ्याएका थिएनन, जीवनको योजना त बनाउन बाँकी नै थियो । अब त यो बाँकी मात्र होइन सधैका लागि अधुरो र अपुरो नै रहने भयो ।

बिहेगरेको लगभग बिस बर्षमा वृन्दा र कासी लगातार संगै बस्न पाएको गैडाकोट बस्दाका तिन बर्ष मात्र हो । नत्र सधै छुट्टाछुट्टै भए । मैले कासीलाई सोधें, “वृन्दा कस्ती हुनुहुन्थ्यो ? उहाँका जीवनका ईच्छाहरु के थिए ?” कासीको फ़ुङ्ग उडेको अनुहारमा झन् अँध्यारो छायो । एक पटक टाउको समाते र भने -“उसका केहि ईच्छा नै थिएनन । यो लाउछु यो खान्छु भन्ने नै थिएन । सधै घरको काम गर्ने । रिसाएको कहिल्यै देखिन, सधै हाँसेको मात्र देखें । घरपरिवार मै रमाउने बानी थियो ।”

बृन्दाले अमेरिका आउन मन नगर्नुको कारण के थियो होला ? भनेर मैले कासीलाई अर्को प्रश्न गरें । कासीलाई घाउमा नुन हालेजस्तो भयो । नहोस पनि कसरी ? अमेरिकामा काम गर्नु पर्छ भनेर नै वृन्दा आउन मन नगरेकी थिईन र त्यही काममा नै उनकी जीवन संगीनिको प्राण पखेरु उडेको थियो । कासीले सम्झंदै भने, “फोनमा जतिबेला पनि त्यहाँ धेरै काम गर्न पर्छ रे ! भन्ने । दिनदिनै काम गर्न पर्छ रे ! भन्ने । उल्लाई यहाँ घुम्न आउन मात्र मन थियो। आएपछि पनि उसले भनेको एउटा कुरा मात्र छ की चार पांच बर्षमा अलिकति पैसा बनाएर फर्केर गैडाकोट नै जाने । त्यही बस्ने ।” त्यसपछि कासीको मन भरिएर आयो । धेरैबेर बोल्न सकेनन । आँखा छोपेर घुँक्क घुँक्क गरिरहे र भने “अब खुशी आउने भयो भनेको थिए तर यस्तो के आयो ? सोच्दै नसोचेको कल्पना नै नगरेको के भयो यस्तो ?

अमेरिकाको कामसंग डराएकी वृन्दाको अन्तत: काम गर्दागर्दै ईहलिला समाप्त भयो । कम्पनि काम सुरक्षित हुन्छ भन्ने थियो । सिफोरा भन्ने कम्पनीमा गईन । पहिलो दिनमै फायर भईन । त्यसपछि सिफोरासंगै रहेको यो कम्पनिमा काम शुरु गरिन । मात्र तीन हप्ता भएको थियो ।

प्रत्यक्षदर्शीका अनुसार बिहान ब्रेकफाष्टको समय थियो । क्याफेटेरियामा एउटी महिलाले अचानक बन्दुक चलाउन शुरु गरिन । भागदौड शुरु भएको थियो । सबै जना भागे वृन्दा आफु पनि भागिन । त्यसपछि के भयो थाहा छैन । तर बाहिर सुनेको अनुसार -‘भागदौडमा एउटा साथीको जुत्ता फुत्कियो । वृन्दाले त्यो जुत्ता टिप्न खोजिन, दुर्भाग्य गोलि लाग्यो र ढलिन ।’

साथीहरु भित्रका भित्र नै भए । काम गर्ने ठाउंमा फोन लैजान नपाउने हुदा भित्रबाट बाहिर खबर गर्न मिलेन । दिनभरीमा खबर जताततै भएको थियो तर वृन्दाको घरमा अलि ढिलो पुग्यो ।

सधै झैँ श्रीमान कासी पनि काममा थिए । लगभग पाँच बजेतिर अचानक कसैको फोन आयो ।

उसले सोध्यो “तपाई कासी हो ?” उनले “हो” भने ।

“तपाई वृन्दाको श्रीमान हो ?” – उताबाट अर्को प्रश्न आयो । उनले फेरी “हो” भने ।

उसले आफ्नो परिचय दियो र भन्यो ,”राईट एड भित्र गोलि चलेको छ । एक पटक तुरुन्त आउनु ।” उसले सचेत बनायो – “त्यहाँ आएर कसैलाई नभेट्नु, सिधै पुलिसलाई भेट्नु ।” कासीको शरीर पुरै शितांग भयो । पैतालाबाट एकदम चिसो पसेर शरीरभरी भयो । के हो, के हो भयो ।

घर गए, छोरी र छोरा टिपे र घटनास्थलतर्फ लागे । पुलिस भएको ठाउँमा गए । पुलिसले फोटो निकालेर देखायो र सोध्यो । उनले भने ‘मेरी श्रीमती’ हो । प्रहरीले भन्यो ” सी इज डेड ।” कासीको अगाडी सबै अन्धकार छायो । जीवनको बत्ति नै झ्याप्प निभ्यो ।

त्यसपछिको कुरा बताउदै कासी बोले, “मलाई चक्कर लायो । धर्ती फनफनी घुम्यो । मैले केहि सोच्ने सकिन । केही पर थिए नानीबाबु, तिनीहरुलाई हेरें, बोलाउन सकिन ।” उनले थप्दै गए, “गोजीको फोन निकालें, सरोज दाई (जेठान) लाई बल्ल बल्ल डायल गरें तर बोल्न सकिन । मुखबाट शब्द नै निस्केन । केहि समयपछि भने ।

बहिनीको जीवन समाप्त भएको खबर सुन्दै गर्दा दाजु सरोज दुई घण्टा टाढा थिए । यो आपतमा उडेर जान मन थियो तर समय लाग्यो । त्योभन्दा पहिला उनले स्थानीय समाजसेवी तरुण पौडेललाई सम्झे र त्यहाँ जान अनुरोध गरे । घटना बिस्तारै एक कान दुई कान मैदान भयो । आफन्त र साथीभाई अरु पनि घटनास्थल बाहिर जम्मा भए । वृन्दाको मृत शरीर देख्न पनि नपाई सबैजना घर फर्किए । शुक्रबार पनि प्रहरी र सरोकारवालासँग छलफल भयो तर वृन्दाको शरीर हेर्न दिइएन । वृन्दाको मात्र होइन यस घटनामा मारिएका कसैको पनि हेर्न दिइएको छैन ।

आफन्त र परिवारको सल्लाहमा यहि आईतबार वृन्दाको अन्त्यष्ठी गर्ने कार्यक्रम तय भएको छ ।

बिहिबार काममा गएकी आमा अब कहिल्यै नफर्कने खबर शुक्रबार छोरी सृष्टिलाई सुनाईयो । यो खबरपछी उनी झोक्राएर बसेकी छिन । यो बाला मनमा अहिल्यै त धेरै कुरा थाहा छैन होला तर जन्मदेखि बिहिबार बिहानसम्म सधै संगै भएकी आमा उनले कसरी खोजिरहेकी छिन त्यो पनि बुझ्ने कोही छैन । गुड सरेर माउले छाडेको बचेरो जस्तै छिन ।

छोरीसंग कुरा गर्नु भयो ? मैले सोधें ।

कासीले भने “मैले हेर्न पनि सकेको छैन । मैले के भनम ? कसरी भनम ?” उनी फेरी रोए ।

छोरा भने यो पुरै घटनासंग बेखबर छन । ११ वर्षको यो बाल्खलाई आमा अस्पतालमा हुनुहुन्छ भन्ने मात्र थाहा छ । अरु भनिएको छैन । केहीबेर अघि बाबाको नजिकै आए र मागे- बाबा फोन दिनुस । त्यसपछि उनी किचनको साईडमा गए र के के हेरे । फेरी केहिबेरपछि बाहिर निस्किए र भने “मेरो एउटा चप्पल खोइ ? यहाँ कति धेरै चप्पल !”

सानो मामा सुमन पुरीले आफन्तको छलफलमा भने “भान्जा सानै छन् । अमेरिका आएदेखि नै नयाँ नयाँ देखिरहेका छन् । अचानक आमाको त्यो अवस्था देख्दा के होला? मानसिक झड्का नलाग्ने गरी कसरी काम गर्न सकिन्छ?” पर एक्लै खेलिरहेका शिरिषलाई देखाउदै ठुला मामा सरोजले बीच मै भने, “हेर यति साना छन ! बिचार केहि थाहा छैन !” सरोज एकातिर फर्केर रोए, सुमन अर्कोतिर फर्केर रोए । छलफल गर्दै गरेका अरुले पनि आँशु पुछे ।

अमेरिका आउनु केही दिन अगाडी फोनमा छलफल भयो ११ बर्षको यो छोराको ब्रतबन्ध कहाँ गर्ने ? अमेरिका भएका सबैले यहीं आएर गर्ने भने तर वृन्दाले मानिनन । सबैको कुरा बेवास्ता गर्दै यहाँ आउनुभन्दा १५ दिन अगाडी बृन्दाले गैडाकोट मै छोराको ब्रतबन्ध धुमधामसंग गरिन । उनको हतार कसैले बुझ्न सकेनन । यस्तो हुनेछ भनेर त उनी आफैलाई पनि थाहा थिएन । भावीको लेखा मान्छेलाई के था ? तर भावीलाई यो सबै थाहा थियो ।

र, भावी कै लेखा अनुसार सन् २०१८ को सेप्टेम्बर २३ तारिख आईतबार ११ बर्षका शिरिषले गिरीले आफ्नी आमाको मुखमा बलीरहेको दीयो राखेर दागबत्ती दिनेछन ।