धादिङ हरि बानियाँ— गङ्गाजमुना गाउँपालिका–५ फुलखर्कमा अर्चले धाराबाट लिफ्ट गरी ठोट्नेपानी डाँडामा रिर्जभ ट्याङ्की निर्माण गरेर बासिन्दालाई स्वच्छ खानेपानी वितरण गर्ने लक्ष्यसहित सञ्चालन गरिएको खानेपानी योजना सुरुदेखि नै प्रभावकारी रूपमा सञ्चालनमा नआएपछि स्थानीय स्तरमा तीव्र आक्रोश फैलिएको छ।
करिब १ करोड ८० लाख रुपैयाँको लगानी, साथै ४० लाख बराबरको श्रमदान, गरी जम्मा २ करोड २० लाख लागतमा निर्माण गरिएको उक्त खानेपानी आयोजना निर्माण सम्पन्न भए। सुरुदेखिनै पानी लिफ्ट हुन नसकेकाले वर्षौंदेखि गाउँलेहरू पिउने पानीको अभाव भोगिरहेका छन्।
कमजोर योजना— कमजोर सामग्री, असफल आयोजना स्थानीयका अनुसार योजनामा निम्न कमजोरीका कारण परियोजना नै असफल भएको स्पष्ट भएको छ।पर्याप्त श्रोत नभएको स्थानमा योजना निर्माण कम क्षमताको लिफ्ट मोटर जडान गुणस्तरहीन पाइपलाइनको प्रयोग चुहिने रिर्जभ ट्याङ्की निर्माण यी सबै कारणले खानेपानी आपूर्ति समस्याले झनै गम्भीर रूप लिएको उनीहरूको गुनासो छ।
डिजाइनमै त्रुटि, इन्जिनियरको लापरबाहीको आरोप स्थानीयले इन्जिनियरमाथि प्राविधिक अध्ययन नै नगरी डिजाइन, स्टिमेट र योजना स्वीकृति दिएको आरोप लगाएका छन्। श्रोतको वास्तविक क्षमता पहिचान नगरी निर्माण अघि बढाइएकाले योजना सुरुदेखिनै असफल हुने स्थिति बनेको उनीहरूको भनाइ छ।भुक्तानीमा मिलेमतोको आशंका गाउँमा फैलिएको धारणा अनुसार योजना सञ्चालनमा नआइसकेको हुँदाहुँदै पनि ठेकेदार र तत्कालीन जनप्रतिनिधिबीच मिलेमतो गरी निर्माण सम्पन्न देखाएर भुक्तानी गरिएको आशंका स्थानीयले व्यक्त गरेका छन्।
योजना असफल हुँदा पानीको पाइपहरू जमिनमै छाडिएको हिँडडुलमा अवरोध पुगेको र गाउँको आवतजावत तथा खेतीपातीमा समेत बाधा पुगेको भन्दै स्थानीय झनै आक्रोशित बनेका छन्।एक स्थानीयले भने। “दुई करोड २० लाखको योजना गाउँमा आयो, तर काम शून्य। यो त बालुवामा पानी हाले जस्तै भयो।”
छानबिनको माग तीव्र हाल उपभोक्ता समितिमा स्वयं पूर्व गाउँपालिका अध्यक्ष नै सक्रिय रहेकाले आफ्नो कार्यकालमा भएको सम्भावित अनियमितता ढाकछोप गर्ने प्रयत्न भइरहेको आरोपसमेत लगाइएको छ।त्यसैले योजनामा भएको सबै प्रक्रिया, भुक्तानीदेखि प्राविधिक मूल्यांकनसमेत, तत्काल छानबिन गर्न स्थानीय बासिन्दाले माग बढाएका छन्।
स्थानीयको भनाइमा,“सही इन्जिनियर, सही डिजाइन र सही निर्णयको अभावले २ करोड २० लाख बराबरको योजना खेर गयो। यो योजनामा स्पष्ट रूपमा भ्रष्टाचार छ। पालिकाले तुरुन्तै छानबिन गर्नुपर्छ।”
सुरक्षित तरिकाले पाइपको व्यवस्थापन समेत नगरेको हुनाले ठाउँ ठाउँमा गाई वस्तु तथा मान्छेलाई समेत आवतजावतमा एकदमै गाह्रो परिरहेको एक स्थानीयले बताए।