सुवास पण्डित/चितवन । नेपालमा नाक, कान र घाँटीका क्यान्सर रोगी बढ्दै गएको विज्ञहरुले बताएका छन् । ‘हेड एण्ड नेक’ क्यान्सर दिवसका अवसरमा भरतपुरस्थित बीपी कोइराला क्यान्सर अस्पतालका चिकित्सकहरूले दिएको जानकारी अनुसार, अस्पतालमा प्रतिवर्ष ८ सयभन्दा बढी नाक, कान, घाँटीका क्यान्सर रोगी पत्ता लाग्ने गरेका छन् । तीमध्ये ४ सय जनाको अप्रेसन नै गर्नुपर्ने अवस्था रहेको क्यान्सर अस्पतालका नाक, कान, घाँटी रोग विभागका विभागीय प्रमुख डा.देजकुमार गौत्तमले जानकारी दिए ।
हरेक वर्ष जुलाई २७ लाई विश्व नाक, कान घाँटी क्यान्सर दिवसका रुपमा मनाउने गरिन्छ । ५ वर्षअघि वार्षिक ३ सय जना बिरामीहरु अस्पतालमा उपचारका लागि आउने गरेका थिए । नाक, कान, घाँटीको क्यान्सरको चर्चा अन्य क्यान्सरको तुलनामा कम भए पनि पछिल्लो समयमा यो ठूलो समस्याका रुपमा देखिएको चिकित्सकहरु बताउँछन् ।
क्यान्सर अस्पतालका विभागिय प्रमुख डा.देजकुमार गौतमले नाक, कान र घाँटीको क्यान्सरको पहिचान शुरुमै भए बिरामी पनि बाँच्ने र खर्च पनि कम हुने बताउँछन् । ‘रोग पत्ता लगाएर समयमै उपचार गर्न सके ५ हजारमै निको हुन्छ ।’सामान्यतया ३० देखि ५० वर्षका मानिसमा नाक, कान, घाँटीको क्यान्सर देखापर्ने गरेको छ । तर पछिल्ला वर्षहरुमा २२ वर्षकै उमेरमा समेत यो रोग देखा परेको डा. गौतमले जानकारी दिए । नेपालमा करिब १ लाख मानिसमा नाक, कान, घाँटीको क्यान्सर लागेको अनुमान छ ।
धुमपान, गुट्खा, पानपराग, रक्सीलगायतको सेवनले नाक, कान, घाँटीको क्यान्सर हुने गरेको छ । विज्ञहरुका अनुसार, वंशाणुगत कारणले पनि उत्तिकै संक्रमित हुने गरेका छन् । विश्वमा महिलाको तुलनामा पुरुषमा यस्तो क्यान्सर बढी पाइएको छ । पुरुषले बढी धुमपान तथा मद्यपान गर्ने भएकाले यस्तो क्यान्सर हुने गरेको डा. गौतम बताउँछन् ।
डा. गौतमका अनुसार, यस्तो क्यान्सर लागेमा मानिसको स्वरमा परिवर्तन आउँछ । बोल्ने र आवाज निकाल्ने अंगमा असर पर्छ । मुखमा आएको घाउ लामो समयसम्म निको नहुनु, मुखमा अल्सर आउनु, मुख वा जिब्रोमा मासु पलाउनु, दाग–धब्बा आउनेजस्ता लक्षण देखिने डा. गौतमले बताए । यस्तै, घाँटीको क्यान्सरको लक्षणमा आवाज धोद्रो हुने, सास फेर्न गाह्रो हुने, खाना निल्न गाह्रो हुने घाँटी सुन्निने वा डल्लो ग्लान्ड आउने र कानको क्यान्सरको लक्षणमा कान डम्म हुने, कानबाट रगत आउने र कान नसुन्ने लक्षणहरु देखिने क्यान्सर अस्पताल भरतपुरका विभागयिग प्रमुख डा. देजकुमार गौतमले जानकारी दिए ।
यसबारे जनचेतना जगाउन सरकारले ठूला मास मिडियाहरुको प्रयोग गर्नुपर्ने डा. गौतमको भनाइ छ । विश्वमा छैटौं नम्वरमा रहेको क्यान्सर रोग दक्षिण एसियाका देशहरुमा तेस्रो स्थानमा छ ।
सर्जरी तथा रेडियोथेरापीबाट यसको उपचार गर्न सकिने चिकित्सकहरुले बताएका छन् । कतिपय अवस्थामा केमोथोरापीको पनि आवश्यकता पर्छ । समयमै अर्थात् सुरुवातको अवस्थामा थाहा पाए क्यान्सर रोगको उपचार सर्जरीबाट सम्भव हुन्छ उपचारपछि पनि नियमित चेकअप गराउनुपर्छ । विश्वमा क्यान्सरहरूको र्यांकिङमा नाक, कान, घाँटीको क्यान्सर तेस्रो नम्वरमा पर्छ । भरतपुरको बीपी कोइराला क्यान्सर अस्पतालमा ४ जना नेपाली सर्जन र २ जना चिनियाँ सर्जन चिकित्सकहरूको टिम कार्यरत छ ।
